PROGRAM PROFILAKTYCZNY „GODZINA DLA MŁODYCH GŁÓW”

(program realizowany pilotażowo w roku szkolnym 2023/2024)

Niniejszy Q&A, stworzony w formie uporządkowanych pytań i odpowiedzi, pełni rolę informacyjną oraz zbioru zasad (regulaminu), dotyczących organizacji i funkcjonowania Programu Profilaktycznego, do którego mogą odwoływać się uczestnicy.

I. ZAPISY SZKÓŁ

Q: 1. Kto może zapisać się do Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Do Programu przystąpić mogą szkoły podstawowe i ponadpodstawowe (w tym m.in. licea, technika, zespoły szkół, szkoły integracyjne, zasadnicze szkoły zawodowe, szkoły policealne, szkoły specjalne, szkoły artystyczne, liceum plastyczne, ogólnokształcące szkoły baletowe). Dotyczy to oczywiście szkół publicznych i niepublicznych. Program nie musi być wdrażany jednocześnie we wszystkich klasach/oddziałach zgłoszonej szkoły, mogą to być pojedyncze klasy. Na tę chwilę nie przewidujemy rozszerzenia Programu Profilaktycznego na inne podmioty, ani osoby prywatne.

Q: 2. Kiedy ruszają nowe zapisy do Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Zapisy do 2. edycji Programu ruszyły wiosną 2024 r. Szczegółowe informacje dotyczące zapisów znajdują się na stronie www.mlodeglowy.pl w zakładce „Zapisz szkołę”.

Q: 3. Ile trwa Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”? Kiedy startuje i kiedy się kończy?

A: Program trwa łącznie 8 miesięcy, zawiera 4 lekcje w każdym półroczu, czyli po jednej w miesiącu. W roku szkolnym 2023/2024 program wystartował w październiku 2023 i zakończy się w czerwcu 2024. W roku szkolnym 2024/2025 nie przewidujemy zmian co do długości trwania Programu.

Ponadto start programu poprzedzają szkolenia dla szkolnych Liderów, które odbywają się na początku października. Więcej o roli Lidera w części „Szkolni Liderzy programu profilaktycznego”.

Q: 4. Czy do Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” można dołączyć w dowolnym momencie?

A: Nie. Program ma określone ramy czasowe i jego długość zasadniczo pokrywa się z długością roku szkolnego. Jeśli szkoła nie zdąży na czas dopełnić formalności (przesłać formularza zgłoszenia, podpisanych dokumentów oraz zgód na udział w Programie), może przystąpić do niego dopiero ze startem kolejnej edycji. Więcej informacji dotyczących zapisów odpowiedź nr 2 powyżej oraz na stronie www.mlodeglowy.pl

Q: 5. Czy szkoła zainteresowana przystąpieniem do Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” wdraża program we wszystkich klasach i na wszystkich poziomach, czy może wybrać klasy, w których w danym roku chce realizować Program?

A: Program nie musi być wdrażany jednocześnie we wszystkich klasach/oddziałach zgłoszonej szkoły, mogą to być pojedyncze klasy.

Q: 6. Czy istnieje wymóg dotyczący liczby dzieci biorących udział w lekcji wchodzącej w Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Nie ma ograniczeń co do liczby dzieci, natomiast aby mogły zajść procesy grupowe, liczba dzieci w danej klasie podczas realizacji zajęć w ramach Programu powinna wynosić min. 6 uczniów.

Q: 7. Czy szkoła, która bierze już udział w Programie Profilaktycznym musi się zapisywać do niego ponownie?

A: Nie. Szkoła, która raz zapisze się do Programu i chciałaby kontynuować swój udział, nie musi dokonywać ponownego zapisu. Jeśli natomiast szkoła nie będzie chciała kontynuować Programu, powinna złożyć pisemne oświadczenie o rezygnacji. W tym celu Lider szkolny kontaktuje się z Koordynatorem wojewódzkim, który przesyła mu wzór oświadczenia. Więcej o roli Koordynatora w części „Koordynatorzy wojewódzcy programu profilaktycznego”.

Q: 8. Czy szkoła może zrezygnować z udziału w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Tak, dyrektor szkoły, w dowolnym momencie realizowania Programu, może podjąć decyzję o odstąpieniu od jego realizacji. W takim wypadku należy niezwłocznie zwrócić się do Koordynatora wojewódzkiego oraz wypełnić stosowne oświadczenie.

Q: 9. Ile razy szkoła może wziąć udział w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Szkoła może brać udział w Programie dowolną liczbę razy.

Q: 10. Czy do zapisu szkoły potrzebne są dane wrażliwe uczniów, np. PESEL?

A: Nie. Zapisując szkołę do Programu, szkoła nie podaje żadnych danych, które dotyczą osób uczniowskich, w tym danych wrażliwych. Jedyne dane jakie są potrzebne, aby zapisać szkołę do programu dotyczą samej szkoły – w tym nazwa, adres, typ szkoły, informacje kontaktowe.

Q: 11. Czy do udziału w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” potrzebne są zgody rodziców wszystkich dzieci objętych Programem?

A: Fundacja UNAWEZA na udział w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” nie wymaga zebrania zgód rodziców. Art. 86 ust. 2 ustawy o systemie oświaty wymaga, by organizacja społeczna, która chce poprowadzić zajęcia, uzyskała zgodę dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców. Jest to powszechnie obowiązujący standard.

Q: 12. Jakie są koszty realizacji pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” w szkole?

A: Naszym celem, od początku tworzenia programu profilaktycznego dla szkół, było zapewnienie jego wysokiej jakości oraz dostępności na każdym krańcu Polski niezależnie od możliwości finansowych szkoły. Dlatego też udział w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” jest i będzie całkowicie bezpłatny.

II.  PROGRAM PROFILAKTYCZNY – CZĘŚĆ MERYTORYCZNA

Q: 1. Jakie są cele pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Cele pilotażowego Programu Profilaktycznego to:

  • przygotowanie dzieci i młodzieży do rozmowy, której towarzyszą umiejętności rozpoznania czterech podstawowych emocji i określenia własnych potrzeb;
  • budowanie samoświadomości i dobrostanu wśród osób uczniowskich;
  • normalizacja tematu sięgania po specjalistyczną pomoc (każde dziecko otrzyma informację, gdzie i w jaki sposób może szukać i sięgać po pomoc);
  • zaopatrzenie dzieci i młodzieży oraz ich opiekunów i wychowawców w narzędzia, dzięki którym udzielanie komuś i osobiste korzystanie z pomocy będzie prostsze;
  • profilaktyka dotycząca zachowań autodestrukcyjnych wśród dzieci i młodzieży;
  • edukacja i działania profilaktyczne.

Q: 2. Kto jest autorem pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Pilotażowy Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” został opracowany przez grono specjalistów z dziedziny pedagogiki, edukacji, psychologii czy higieny cyfrowej – zarówno przy udziale praktyków, jak i pracowników naukowych. Treści programu zostały opracowane na bazie literatury i bazy teoretycznej pod nadzorem merytorycznym sekcji oświaty Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Psychologów (www.ozzp.pl). Scenariusze podlegały ocenie i recenzji psychologów, pracowników naukowych zrzeszonych w ramach ww. sekcji. Program profilaktyczny poddany zostanie ścieżkom rekomendacyjnym po zakończeniu pilotażu, zgodnie z wytycznymi tych ścieżek.

Autorów pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”, wraz z krótkim BIO, znaleźć można w sekcji „Nasi eksperci” na stronie www.mlodeglowy.pl. Wśród nich można wymienić m.in. Justynę Żukowską-Gołębiewską (psycholożkę, psychotraumatolożkę i interwentkę kryzysową – główną koordynatorkę Programu Profilaktycznego), Sławomira Prusakowskiego (psycholog, Uniwersytet SWPS), Angelikę Friedrich (Nastoletni Azyl), Martę Jagodzińską (psycholożka, psychoterapeutka systemowa i EMDR), Aleksandrę Kuberską (psycholożka, nauczycielka, Emocjonalia.pl) i Weronikę Snoch (Nastoletni Azyl).

Ponadto, w szkoleniach dla kadry nauczycielskiej w ramach Programu Profilaktycznego znalazły się materiały przygotowane przez dr Aleksandrę Piotrowską (psycholożka), Magdalenę Bigaj (edukatorka higieny cyfrowej i profilaktyki e-uzależnień, prezeska Fundacji Instytut Cyfrowego Obywatelstwa), Joannę Flis (psycholożka, psychoterapeutka, ekspertka programu MŁODE GŁOWY), Igora Rotberga (psycholog, psychoterapeuta), Przemysława Staronia (psycholog i nauczyciel), Sławomira Prusakowskiego (psycholog, wykładowca SWPS Wrocław), Jakuba Kusia (psycholog, prodziekan Wydziału Psychologii SWPS Wrocław), Konrada Ciesiołkiewicza (psycholog, prezes Fundacji Orange).

Q: 3. Jakie są podstawy merytoryczne pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Wyniki z badania „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” jasno wskazały na dwa najistotniejsze obszary wymagające wsparcia: obszar zdrowia psychicznego i higienę cyfrową, stąd w głównych rekomendacjach autorów raportu znalazło się zwiększenie oddziaływań profilaktycznych właśnie w tych dziedzinach. Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” jest odpowiedzią na te rekomendacje, ale u jego podstaw teoretycznych i metodologicznych leżą przede wszystkim wytyczne do tworzenia programów profilaktycznych wynikające z prowadzonych dotychczas w Polsce i na świecie badań naukowych.

WHO w swoim głównym dokumencie „Polityka Ochrony Zdrowia Psychicznego. Plany i Programy z 2004″ roku oraz Unia Europejska w tzw. Zielonej Karcie (Green Paper) z 2005 roku, uznały ochronę zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży za priorytet w polityce ochrony zdrowia. Obie publikacje zawierają obszerne uzasadnienia i proponowane kierunki działania, które są spójne z tymi, które zawierał również raport z badania “MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” i stanowiły wytyczne dla naszego pilotażowego Programu Profilaktycznego.

Ponadto Jellinek, Patel i Froehle (2002) opisali sześć kluczowych komponentów zdrowia psychicznego dzieci i nastolatków, które wyznaczyły kierunki tworzenia poszczególnych ćwiczeń w programie „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”. Z kolei badania naukowe (J., Cahill H., Holdsworth R., Rowling L., Garson S., 2000; FDDŚ. Dzieci się liczą. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce”, 2022; CBOS. Oszacowanie rozpowszechnienia oraz identyfikacja czynników ryzyka i czynników chroniących w odniesieniu do hazardu, w tym hazardu problemowego/patologicznego oraz innych uzależnień behawioralnych. 2012; Chwaszcz, J., Niewiadomska, I., Fel, S., Palacz-Chrisidis, A., Wiechetek, M. i  Bartczuk, R. 2015. Podmiotowe i środowiskowe czynniki ryzyka siecioholizmu u młodzieży; Ostaszewski, K., Rustecka-Krawczyk, A. i Wójcik, M. 2011. Czynniki chroniące i czynniki ryzyka związane z zachowaniami problemowymi warszawskich gimnazjalistów: klasy I-III; Pyżalski, J., Zdrodowska, A., Tomczyk, Ł., & Abramczuk, K. 2019. Polskie badanie EU Kids Online 2018. Najważniejsze wyniki i wnioski) identyfikują istotne czynniki ryzyka i czynniki ochronne sprzyjające zdrowemu rozwojowi dzieci i młodzieży w środowisku szkolnym oraz właściwie rozumianej higieny cyfrowej, co stanowiło kolejną bazę do opracowania naszego programu.

Rekomendacje do tworzenia programów profilaktycznych (M. Rowicka, 2018) wskazują, by w pierwszej kolejności zwiększać u dzieci i młodzieży kompetencje z zakresu:

  • radzenia sobie z emocjami i stresem;
  • porozumiewania się i utrzymywania dobrych relacji interpersonalnych;
  • podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów;
  • twórczego i krytycznego myślenia;
  • samoświadomości i empatii (za: Botvin, Schinke, Epstein i Diaz, 1994).

Na powyższych publikacjach i rekomendacjach skupiliśmy się tworząc pilotażowy Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”.

Q: 4. Jakie tematy obejmują lekcje w ramach pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Lekcje w I półroczu obejmują 4 tematy: 

  • Poczuj emocje.
  • Nazwij potrzeby.
  • Moje granice.
  • Potrzebuję pomocy. Jak to zakomunikować?

Lekcje w II półroczu obejmują 4 tematy: 

  • Ja i moja relacja w świecie online.
  • Ja i moje bezpieczeństwo w świecie offline i online.
  • Ja i krytyczne myślenie.
  • Aktywność fizyczna. Dlaczego mózg potrzebuje ciała?

Q: 5. W jaki sposób Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” wspiera dzieci i młodzież?

A: W pierwszym półroczu celem programu „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” jest wsparcie dzieci i młodzieży w procesie rozpoznawania i nazywania: emocji, potrzeb, granic, a także w kształtowaniu umiejętności ich komunikowania oraz szukania pomocy. Nasz program profilaktyczny uczy nauczycieli, dzieci i młodzież korzystania z pierwszej pomocy psychologicznej] (PPP) oraz normalizuje otwartą rozmowę o zdrowiu psychicznym.  

W drugim półroczu program realizuje następujące cele:

  • wsparcie dzieci i młodzieży w budowaniu relacji: ja i moje relacje w świecie online (ćwiczenia nawiązujące do higieny cyfrowej, profilaktyka e-uzależnień);
  • wsparcie dzieci i młodzieży w budowaniu relacji: ja i moje bezpieczeństwo w świecie offline i online (ćwiczenia, które są kontynuacją zajęć z pierwszego półrocza; rozwijają kompetencje rozpoznawania, wyznaczania i komunikowania granic; rozróżniania sytuacji, w których ktoś wyraża własne zdanie, a hejtem; rozpoznawania i reagowania na przemoc – kontynuacja zajęć z pierwszego półrocza);
  • wsparcie dzieci i młodzieży w budowaniu relacji: ja i krytyczne myślenie (ćwiczenia wzmacniające naukę weryfikowania treści, zwiększające również wgląd własny wobec własnych zachowań online);
  • wsparcie dzieci i młodzieży w krytycznej ocenie dostępnych treści oraz dobrostan somatyczny;
  • Dlaczego mózg potrzebuje ciała? Zajęcia rozwijające wiedzę o powiązaniu dobrostanu psychicznego z dobrostanem fizycznym, wspierające aktywność fizyczną, higienę snu, zdrowych nawyków żywieniowych.

Q: 6. Czy scenariusze lekcji wchodzących w skład Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” zostały opracowane z podziałem na wiek dzieci i młodzieży?

A: Tak. Scenariusze lekcji są przygotowane z podziałem dla osób uczniowskich z klas I-III, IV-VI, VII-VIII oraz szkół ponadpodstawowych. Są dostosowane do możliwości dzieci i młodzieży na danym etapie rozwojowym.

Ponadto, jeśli dyrektor nie może/nie chce wprowadzić pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” dla każdego oddziału, rekomendujemy, by w cyklu poziomów edukacyjnych, program był realizowany:

  • w klasach I-III – w klasie III
  • w klasach IV-VI – w klasie V
  • w klasach VII-VIII – w klasie VII
  • w szkole ponadpodstawowej – w klasie I

Pozwoli to na procesowe wsparcie osób uczniowskich w rozwoju kompetencji emocjonalno-społecznych.

Q: 7. Co składa się na scenariusze przesyłane do szkół biorących udział w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Każdy przesyłany do szkoły scenariusz w ramach Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” został opatrzony wstępem teoretycznym zaadresowanym do nauczyciela prowadzącego zajęcia, zawiera opis przebiegu lekcji z podziałem na cztery grupy wiekowe (klasy I-III, IV-VI, VII-VIII oraz szkoły ponadpodstawowe) wraz z wyjaśnieniem do poszczególnych ćwiczeń i instrukcją ich przeprowadzenia oraz uwagami dla nauczyciela.

Ponadto scenariusz każdej lekcji, w części dla prowadzącego, zawiera webinar szkoleniowy prowadzony przez ekspertów z danej dziedziny psychologii (I półrocze) lub higieny cyfrowej (II półrocze) nawiązujący do tematu danej lekcji. Osobno, prowadzący otrzymuje webinar szkoleniowy prowadzony przez koordynatorkę główną Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”, który krok po kroku prowadzi nauczyciela przez każdy scenariusz danej lekcji. 

Załącznikiem do każdego scenariusza są karty pracy dla uczniów i uczennic, które nauczyciel może wydrukować lub wyświetlić na tablicy multimedialnej w klasie. 

Scenariusze w klasach VII-VIII i szkołach ponadpodstawowych zawierają ponadto krótkie filmiki od ambasadorów i ambasadorek projektu MŁODE GŁOWY nawiązujące do tematu lekcji.

Program profilaktyczny dostosowany jest do możliwości i kompetencji szkoły i nie zawiera ćwiczeń czy materiałów, których realizacja wymaga specjalnych umiejętności zarezerwowanych np. tylko dla psychologa. Zajęcia z uczniami nie mają też charakteru terapeutycznego.

Ponadto, szkoły uzyskują także komplet materiałów pomocnych w sytuacjach kryzysowych, które można adaptować do codziennej pracy w każdej szkole.

Q: 8. Czy pilotażowy Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” zakłada użycie testów przesiewowych np. depresji (test Kutchera)?

A: Nie. W Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” nie ma żadnych testów przesiewowych, w tym testu Kutchera. Kwestionariusz ten został wymieniony jedynie jako propozycja (dla odpowiednich grup wiekowych) w udostępnionym przez nas Złotym Standardzie Pomocy Psychologicznej, który to nie jest częścią Programu Profilaktycznego.

Q: 9. Czym jest Złoty Standard Pomocy Psychologicznej dla szkół?

A: Złoty Standard Pomocy Psychologicznej, czyli 10 przydatnych narzędzi wspierających ochronę zdrowia psychicznego w szkołach. Można pobrać go na stronie: www.mlodeglowy.pl.

Proponowane narzędzia mają zastosowanie praktyczne i stanowią punkt wyjścia do dalszej pracy nad responsywnym charakterem szkoły. Dzięki Złotemu Standardowi nie tylko realnie można zmienić przestrzeń szkoły, ale też wyraźnie dać sygnał, że zdrowie psychiczne jest czymś, co wymaga uwagi i troski wszystkich osób tworzących środowisko wychowawcze, zarówno nauczycieli, jak i rodziców.

Autorki Złotego Standardu Pomocy Psychologicznej wraz z krótkim BIO, znaleźć można w sekcji “Nasi eksperci” na stronie www.mlodeglowy.pl. Są to Barbara Chojnacka (dr nauk społecznych, pedagożka, socjolożka, psychoterapeutka), Joanna Flis (psycholożka, pedagożka, psychoterapeutka systemowa), Patrycja Orłowska (psycholożka, trenerka umiejętności psychospołecznych, oraz realizatorka rekomendowanych programów profilaktycznych z zakresu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży), Edyta Sielicka (dr nauk społecznych, nauczycielka dyplomowana, socjolożka, socjoterapeutka), Agnieszka Tomasik (dr nauk humanistycznych, pedagożka specjalna i polonistka, dyrektorka szkoły, liderka nauczycielskiej sieci Kreatywnej Pedagogiki).

Dokument nie jest częścią Programu Profilaktycznego, jest osobnym narzędziem w ramach III filaru projektu MŁODE GŁOWY.

III.  PROGRAM PROFILAKTYCZNY – CZĘŚĆ ORGANIZACYJNA

Q: 1. Z jaką częstotliwością powinny odbywać się lekcje w ramach pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Lekcja programu profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” odbywa się raz w miesiącu.

Q: 2. Czy szkoła może wybrać wyłącznie interesujące ją lekcje wchodzące w skład Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” lub realizować je w innej niż zakładana przez twórców Programu kolejności?

A: Nie, szkoła nie ma dowolności w prowadzeniu zajęć. Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” stanowi zamkniętą, spójną całość i jako taki powinien być realizowany. 

Tematy zostały opracowane w sposób sekwencyjny, co oznacza, że trenowane  kompetencje z pierwszej lekcji są potrzebne w drugiej itd. 

Ponadto Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” poddany jest ewaluacji. Z tego też powodu zależy nam, aby lekcje zostały przeprowadzone zgodnie ze scenariuszami i ich kolejnością.

Warte podkreślenia jest to, że stawiamy na kompetencje prowadzących zajęcia, a nauczycielom i psychologom towarzyszy autonomia w zakresie doboru metod i form pracy oraz realizowanych programów profilaktycznych. Jeśli w ocenie realizatora programu treści mogą być w jakikolwiek sposób nieodpowiednie do danej grupy wiekowej czy dziecka będącego np. w kryzysie psychicznym może on pominąć dane ćwiczenie, jak również całkowicie wycofać klasę/szkołę z programu profilaktycznego, powiadamiając o powodach Koordynatora wojewódzkiego. 

Na tę chwilę (zakończone I półrocze zajęć) żadna uczestnicząca w pilotażowym Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” szkoła nie dokonała takiej rezygnacji, ani z powodu treści programu, jak również żadnych innych. Nie otrzymaliśmy również żadnej informacji od placówek o tym, aby prowadzone lekcje w ramach programu profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” były w jakikolwiek sposób nieodpowiednie dla dzieci i młodzieży.

Q: 3. Czy szkoła może poprowadzić tylko wybrane zajęcia i tematy po analizie materiałów wchodzących w skład Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” i szkoła może zrezygnować z części zajęć, wprowadzając inne?

A: Szkoła nie powinna wybiórczo stosować wybranych materiałów czy zajęć z pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”, ponieważ jest on całością, ułożoną w konkretnej kolejności zajęć i tematów. Dodatkowo tylko kompletne przeprowadzenie Programu daje podstawę do wzięcia udziału danej szkoły w ewaluacji programu. Jeśli realizator zdecyduje się na pominięcie któregoś z ćwiczeń winien wskazać ten fakt Liderowi szkolnemu wraz z powodem tej decyzji.

Natomiast dyrektor szkoły, w dowolnym momencie realizowania Programu, może podjąć decyzję o odstąpieniu od jego realizacji. W takim wypadku należy niezwłocznie zwrócić się do Koordynatora wojewódzkiego oraz wypełnić stosowne oświadczenie.

Q: 4. Co w sytuacji, kiedy z przyczyn losowych Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” nie zostanie zrealizowany?

A: Dyrektor szkoły odpowiada za obowiązek realizacji przyjętego Programu Wychowawczo-Profilaktycznego, w ramach którego może przyjąć do realizacji Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”. W ramach tego obowiązku określa procedurę postępowania, jeśli z przyczyn losowych nie jest w stanie zrealizować całości programu. 

W takiej sytuacji Lider, przydzielony przez szkołę do koordynowania realizacji Programu na jej terenie, powinien niezwłocznie poinformować swojego Koordynatora wojewódzkiego. Wiadomość przekazana Koordynatorowi powinna zawierać dane szkoły, jak również informację, czy niemożliwość realizacji programu dotyczy całej szkoły, czy wybranych klas/oddziałów. Następnie Koordynator wojewódzki przekazuje szkole instrukcję dalszego postępowania.

Q: 5. Czy materiały wysyłane do szkół biorących udział w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” są dostępne na stronie Fundacji UNAWEZA / Projektu MŁODE GŁOWY lub stronach szkół biorących udział w Projekcie?

A: Nie. Wszystkie materiały i szkolenia objęte są prawami autorskimi i ich rozpowszechnianie, kopiowanie oraz upublicznianie jest niedozwolone. Niemniej, szkoła biorąca udział w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” może umieścić na swojej stronie internetowej bądź za pośrednictwem mediów społecznościowych informację o przystąpieniu do Programu, jak również opis czy tematy lekcji. 

Q: 6. Czy rodzice osób uczniowskich biorących udział w Programie Profilaktycznym „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” mają/mogą mieć dostęp do materiałów wysyłanych do szkół?

A: Oczywiście rodzice mogą mieć wgląd w materiały wysyłane do szkół w ramach Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”. W takim wypadku należy skontaktować się bezpośrednio z dyrektorem placówki, do której uczęszcza dziecko, który to powinien zezwolić na wgląd w otrzymane od Fundacji UNAWEZA materiały. Materiałów nie można utrwalać żadną techniką i na żadnych nośnikach danych.

Co jednak istotne, szkoła realizująca pilotażowy Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” nie może udostępniać otrzymywanych materiałów (w tym m.in. przesyłać ich do osób trzecich, publicznie umieszczać na stronie internetowej etc.). Wszystkie materiały i szkolenia objęte są prawami autorskimi i ich rozpowszechnianie, powielanie czy upublicznianie jest niedozwolone.

Q: 7. Kto prowadzi lekcje „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” w szkołach?

A: Program profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” realizują bezpośrednio nauczyciele/nauczycielki (wychowawcy, pedagodzy, psycholodzy), którzy są pracownikami szkoły i podlegają nadzorowi pedagogicznemu dyrektora/dyrektorki szkoły.

Q: 8. Czy przed przystąpieniem do programu profilaktycznego szkoła ma obowiązek uzyskać zgodę kuratorium na jego realizację?

A:

Zgodnie z art. 26 ustawy o syst. ośw. szkoły oraz placówki, o których mowa w art. 2 pkt 3–5, 7 i 8, realizują program wychowawczo-profilaktyczny obejmujący:
1) treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz
2) treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców.

Program wychowawczo-profilaktyczny opracowuje się na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym potrzeb rozwojowych uczniów, w tym czynników chroniących i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych oraz nowych substancji psychoaktywnych.

Diagnozę taką stawia dyrektor szkoły lub placówki albo upoważniony przez niego pracownik szkoły lub placówki.

Następnie (zgodnie z art. 84 ust. 2. ustawy o syst. ośw.), uchwalenie programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki należy do kompetencji rady rodziców, która działa w porozumieniu z radą pedagogiczną.

Powyższe oznacza, że to rada rodziców, w porozumieniu z radą pedagogiczną, wybiera i uchwala program wychowawczo-profilaktyczny dla placówki, a nie kuratorium. 

Zatem Program Profilaktyczny „Godzinach dla MŁODYCH GŁÓW” może stać się częścią programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły, jeśli taką decyzję podejmie dyrekcja razem z radą rodziców i radą pedagogiczną.

Dodatkowo  art. 86 ust. 2 wymaga, by organizacja społeczna, która chce poprowadzić zajęcia, uzyskała zgodę dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim  i uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców. Nie dotyczy to jednak Fundacji UNAWEZA, której pracownicy nie przeprowadzają w szkołach zgłoszonych do Programu żadnych zajęć z uczniami. Program profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” realizują bezpośrednio nauczyciele/nauczycielki (wychowawcy, pedagodzy, psycholodzy), którzy są pracownikami szkoły i podlegają nadzorowi pedagogicznemu dyrektora/dyrektorki szkoły), co oznacza, że taka zgoda również nie jest wymagana. 

Q: 9. Jakie wsparcie otrzymuje szkoła, która przystąpiła do programu profilaktycznego? Kto czuwa nad realizacją Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” w szkołach?

A: Każda szkoła, która decyzją dyrekcji, dobrowolnie zgłosiła się do udziału w pilotażowej edycji programu, dostaje konkretną pomoc w postaci scenariuszy stanowiących materiał do pracy kadry pedagogicznej, wzorów dokumentów, wsparcia w zakresie modelu współpracy, pokazania dobrych praktyk pomocy pedagogiczno-psychologicznej. Szkoły uzyskują także komplet materiałów pomocnych w sytuacjach kryzysowych, które można adaptować do codziennej pracy w każdej szkole, a ponadto dostęp do webinariów. Wszystkie te materiały opracowali eksperci w dziedzinie psychologii, interwencji kryzysowej, pedagogiki, metodyki.

Q: 10. Czy Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” został sprawdzony przed wprowadzeniem go do szkół?

A: Opracowany przez zespół ekspertów i ekspertek (psycholożki i psycholodzy, pedagodzy i pedagożki oraz eksperci z dziedziny higieny cyfrowej) Program Profilaktyczny ma charakter pilotażu. Przed udostępnieniem scenariuszy szkołom, zostały one sprawdzone pod względem merytorycznym i metodycznym przez niezależny zespół recenzentów Sekcji Oświaty przy Ogólnopolskim Związku Zawodowym Psychologów (www.ozzp.org.pl) oraz współpracujących z Fundacją ekspertów (psycholodzy specjalizujący się w psychologii rozwojowej, interwencji kryzysowej, metodycy, pedagodzy).

Ponadto, Program otrzymał pozytywną recenzję scenariuszy wszystkich lekcji wydaną w kwietniu 2024 r. przez ekspertów Sekcji Oświaty przy OZZP. Pełną recenzję znaleźć można na stronie mlodeglowy.pl w zakładce „Opis lekcji” -> Rekomendacje i recenzje.

Dodatkowo od momentu wprowadzenia Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” poddawany  jest ewaluacji. Pierwszy etap, który trwał od października do grudnia 2023, polegał na systematycznym monitorowaniu i odnotowywaniu wszelkich trudności, na jakie napotykali nauczyciele i koordynatorzy podczas wprowadzania programu w szkołach. Kolejne etapy ewaluacji rozpoczęły się od stycznia 2024 r. (szerzej o ewaluacji – sekcja VI Q&A).

Po zakończeniu pilotażu Programu Profilaktycznego i otrzymaniu wyników ewaluacji, Program zostanie zmodyfikowany zgodnie z rekomendacjami wynikającymi z ewaluacji. Zgodnie z zaleceniami pilotaż Programu będzie trwał dwa lata. Dopiero po tym czasie może on podlegać dalszej ocenie i procedurze uzyskiwania rekomendacji ministerialnej czy Ośrodka Rozwoju Edukacji (www.ore.edu.pl). Jest to standardowa procedura wprowadzania programów profilaktycznych do szkół.

Q: 11. Czy Program Profilaktyczny „Godzina dla Młodych Głów będzie ubiegać się o rekomendację Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom,Ośrodka Rozwoju Edukacji oraz Instytutu Psychiatrii i Neurologii w systemie programyrekomendowane.pl?

A: Tak. Dlatego Program jest obecnie w pilotażu, podlega ewaluacji i będziemy ubiegać się o wpisanie go na listę programów rekomendowanych. Nasz program został opracowany zgodnie ze standardami – szczegółowymi wymaganiami odnoszącymi się do jakości programu jako całości, wskazanymi na stronie www.rekomendowaneprogramy.pl.

Q: 12.  Ile szkół przystąpiło do programu pilotażowego i ile osób uczniowskich jest nim obecnie objętych?

A: W roku szkolnym 2023/24 w programie pilotażowym bierze udział 1500 placówek i szacunkowo obejmuje ok. 300 000 osób uczniowskich.

IV. SZKOLNI LIDERZY PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO

Q: 1.  Czy przedstawiciele Fundacji przyjeżdżają do szkoły i prowadzą lekcje dla młodych?

A: Nie. Lekcje prowadzą przeszkoleni pedagodzy, psychologowie szkolni i wychowawcy klas. W każdej placówce, która zgłosi się do programu, wybierany jest Lider Projektu. Jego działania wspierane są przez Koordynatora danego województwa.

Q: 2.  Kim są Liderzy Projektu?

A: Lider Projektu koordynuje realizację projektu w danej szkole (zgodnie z założeniami). Jest również łącznikiem pomiędzy szkołą, a Koordynatorem wojewódzkim programu MŁODE GŁOWY.

Q: 3.  Czy szkolnym Liderem Projektu musi być wyłącznie pedagog lub psycholog szkolny, czy może być to również nauczyciel przedmiotowiec?

A: Liderem Projektu w szkole może być psycholog/pedagog lub jeden z wychowawców prowadzących zajęcia w ramach programu.

Q: 4.  Jakie są zadania Lidera Projektu?

A:

  • Lider Projektu uczestniczy w szkoleniach związanych z realizacją programu profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” organizowanych przez Fundację UNAWEZA;
  • Korzysta ze wsparcia Koordynatora wojewódzkiego (kontakt mailowy właściwie *województwo*@mlodeglowy.pl, np. lodzkie@mlodeglowy.pl), spotkań online raz w miesiącu);
  • Monitoruje, zgodnie z zaleceniami dyrektora szkoły, realizację zajęć (głównie realizację zajęć w określonym przez program terminie);
  • Uczestniczy w prowadzonej ewaluacji programu zgodnie z wyznaczonym planem ewaluacji;
  • Uczestniczy w promocji działań na rzecz zdrowia psychicznego młodych oraz informuje o udziale w projekcie MŁODE GŁOWY poprzez np. wywieszenie w szkole plakatu informacyjnego;
  • Może korzystać również ze wsparcia Koordynatora wojewódzkiego w dedykowanej grupie dla Liderów na Facebooku.

Q: 5.  Czy program może poprowadzić dwóch Liderów?

A: Tak. W szkole może być kilku Liderów projektu — jeżeli takie są potrzeby placówki (np. w dużej szkole może być wyznaczony dedykowany Lider na każdym etapie edukacyjnym).

Q: 6.  Czy realizować program będzie mógł każdy nauczyciel, niezależnie od nauczanego przedmiotu po odbyciu szkoleniowych webinarów?

A: Nie. Zajęcia realizować może jedynie wychowawca klasy lub psycholog/pedagog (jeśli wychowawca uzna, że jego udziału wymaga dany temat, lub jeśli wychowawca będzie niedostępny). Zajęcia mogą również prowadzić psycholodzy z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej [PPP], z którą szkoła współpracuje. W takim wypadku szkoła powinna powiadomić PPP o prowadzonym programie profilaktycznym i poprosić PPP o oddelegowanie psychologa, który również przejdzie dedykowane szkolenia w ramach programu.

Q: 7.  Czy videocasty dla Lidera Projektu realizowane będą w czasie rzeczywistym, a jeśli tak, to w jakim okresie są planowane?

A: Wszystkie videocasty są nagrane z wyprzedzeniem. Lider Projektu będzie mógł zapoznać się z nimi w wybranym przez siebie momencie.

Q: 8.  Jakie są zobowiązania szkoły, która przystąpiła do Programu Profilaktycznego?

A: Zobowiązania szkoły: 

  • Nadzór dyrektora/ki szkoły nad realizacją programu profilaktycznego i obowiązkami Liderów;
  • Przeprowadzenie zajęć w określonym terminie zgodnie z wytycznymi i zawartymi w programie scenariuszami;
  • Udostępnienie nauczycielom/kom przeprowadzającym zajęcia niezbędnych narzędzi, takich jak: rzutnik, ksero, papier czy laminarka.
  • Udzielenie nauczycielom/kom przeprowadzającym zajęcia i Liderom urlopu szkoleniowego na czas realizacji szkoleń w ramach programu profilaktycznego, konferencji w ramach projektu MŁODE GŁOWY czy posiedzeń zespołów Liderów;
  • Przeprowadzenie ewaluacji programu zgodnie z planem ewaluacji;
  • Promocja działań na rzecz promocji zdrowia psychicznego oraz udzielenie informacji na temat projektu MŁODE GŁOWY poprzez np. wywieszenie w szkole plakatu informacyjnego.

V. KOORDYNATORZY WOJEWÓDZCY PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO

Q: 1.   Kim są Koordynatorzy wojewódzcy i ilu ich jest?

A: Wśród 16 Koordynatorek wojewódzkich wymienić można: nauczycielki, naukowczynie, dyrektorki szkół, pedagożki, współautorki i realizatorki rekomendowanych programów profilaktycznych, działaczki społeczne zaangażowane w realizację projektów rozwijających edukację. Wszystkie informacje dotyczące Koordynatorek wojewódzkich Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” wraz z krótkim BIO znaleźć można w sekcji „Koordynatorzy wojewódzcy” na stronie www.mlodeglowy.pl.

Q: 2.   Jaka jest rola Koordynatorki wojewódzkiej w realizacji Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Koordynatorka wojewódzka opiekuje się Liderami Projektu i jest wsparciem merytorycznym w zakresie realizacji Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” na terenie szkoły.

Raz w miesiącu Liderzy szkolni mają możliwość dobrowolnego udziału w spotkaniu online z Koordynatorkami wojewódzkimi. Jest to spotkanie dotyczące kolejnych lekcji realizowanych w ramach programu. Ma również na celu możliwość wymiany informacji, pytań, a także dzielenie się obserwacjami.

Liderzy mogą również korzystać z sieci wsparcia w zamkniętej grupie na Facebooku, dedykowanej wyłącznie Liderom z danego województwa. Grupami opiekują się Koordynatorki wojewódzkie.

Q: 3.   Czy koordynatorzy wojewódzcy zostali odpowiednio przeszkoleni do swojej roli? Czy przechodzą na bieżąco dodatkowe przeszkolenia? Jak często odbywają się spotkania koordynatorów?

A: Tak, Koordynatorki wojewódzkie  przeszły odpowiednie szkolenia wprowadzające. Systematycznie, raz w miesiącu, uczestniczą w spotkaniach dotyczących programu z Koordynatorką Główną ds. Programu Profilaktycznego, a także z Menadżerką Projektu „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym”.

VI. EWALUACJA PROGRAMU PILOTAŻOWEGO

Q: 1.   Czy Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” zakłada ewaluację? Jeśli tak w jaki sposób i na jakim etapie będzie ona przeprowadzana?

A: Tak, Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” od momentu wprowadzenia poddawany  jest ewaluacji. Pierwszy etap, który trwał od października do grudnia 2023, polegał na systematycznym monitorowaniu i odnotowywaniu wszelkich trudności, na jakie napotykali nauczyciele i koordynatorzy podczas wprowadzania programu w szkołach. Ten etap ewaluacji miał za zadanie ocenę założeń organizacyjnych i technicznych programu.

Drugi etap ewaluacji rozpoczął się od stycznia 2024 i został zlecony badawczej firmie zewnętrznej, w ramach zespołu pod przewodnictwem Michała Kociankowskiego (pracownia badawcza Synergion). Ten etap polega na zbieraniu danych o charakterze opisowym (jakościowym) od nauczycieli i koordynatorów, dotyczących przebiegu realizacji programu, reakcji uczniów na zajęcia, obserwowanych efektów, wsparcia potrzebnego nauczycielom w realizacji zajęć. W jego skład wchodzą spotkania on-line, dyskusje na forach, analizy treści bieżącego przepływu informacji. Na jego podstawie powstają katalogi spraw do dokładniejszego rozpoznania. 

Trzeci etap ewaluacji rozpocznie się w marcu, kiedy zostanie zrealizowanych ¾ z planowanych tematów. Będzie mieć postać badania ilościowego prowadzonego we wszystkich szkołach, w których działa Program. Respondentami będą osoby uczniowskie, nauczyciele i rodzice. Ten etap będzie trwał do końca maja 2024 r.

Wstępne wyniki ewaluacji programu będą przedstawione w czerwcu 2024.

Q: 2.   Czy uczniowie, na którymś etapie realizacji Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” wezmą udział w ankiecie oceniającej Program? Jeśli tak, w którymś momencie i na jakich zasadach (ankieta imienna/anonimowa)?

A: Zgodnie z założeniami ewaluacji, wszystkie osoby uczniowskie będą miały możliwość wyrażenia swojej opinii o programie, zarówno w formie ankiety ewaluacyjnej, jak i swobodnej odpowiedzi. 

VII. BADANIE MŁODE GŁOWY

Q: 1.   Czy badanie „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” jest reprezentatywne?

A: Kiedy przygotowywaliśmy raport z naszego badania, bardzo nam zależało, aby usłyszeć głos młodych. Nie chcieliśmy pomijać doświadczeń i odczuć ani jednej młodej osoby, która wzięła w nim udział. Z tego powodu opracowaliśmy raport na podstawie wszystkich 184 tysięcy 447 osób, które wypełniły ankiety badania w całości. Każda ze szkół otrzymała również indywidualny raport tabelaryczny, który zawierał zanonimizowane wyniki dotyczące danej społeczności. Na zlecenie Fundacji UNAWEZA badania koordynowała i realizowała Fundacja Dbam o Mój Z@sięg (https://dbamomojzasieg.pl/). 

Po publikacji raportu w 2023 roku zwrócono uwagę, że takie podejście do zrealizowanej próby badawczej może powodować zaburzenia wyników. Chcieliśmy upewnić się, że wyniki badania zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” są wiarygodne, dlatego poprosiliśmy niezależny zespół ekspertów pod kierownictwem Michała Kociankowskiego (pracownia badawcza Synergion) o ponowną analizę zbioru danych z badania. Ich praca polegała na skorygowaniu struktury demograficznej naszej próby tak, żeby była zgodna ze strukturą populacji uczniów, a następnie na ponownym obliczeniu wyników.

Okazało się, że wyniki uzyskane na próbie reprezentatywnej nie wykraczają poza błąd statystyczny tolerowany powszechnie w badaniach opinii czy postaw społecznych. Dlatego postanowiliśmy nie tworzyć nowej wersji raportu. 

Dla przykładu w naszym raporcie umieściliśmy informację, że „objada się lub głodzi” 43,3% uczniów, a po dodatkowej analizie wynik to 41,5%. W wypadku informacji, że 54,1% ogląda gale MMA różnica jest jeszcze mniejsza – odsetek to 53,5%. Upewniliśmy się, że nasz raport pokazuje prawdziwe zjawiska w takiej skali, w jakiej rzeczywiście występują.

Z dużą starannością poświęciliśmy czas na gruntowne zbadanie raportu oraz dokładne zrozumienie przedstawionych argumentów odnośnie obszarów wymagających zmian. Wdrożyliśmy również dodatkowe procedury, które pozwoliły zweryfikować trafność przeprowadzonych analiz. 

Q: 2.   Czy program profilaktyczny jest oparty na wynikach badania?

A: Celem badania „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” było oddanie głosu dzieciom i młodzieży, i dzięki temu – zdiagnozowanie najważniejszych obszarów, które wymagają najpilniejszej uwagi w zakresie wsparcia dzieci i młodzieży w polskich szkołach.

Wyniki badania jasno wskazały na dwa z nich: obszar zdrowia psychicznego i higienę cyfrową, stąd w głównych rekomendacjach autorów raportu znalazło się zwiększenie oddziaływań profilaktycznych właśnie w tych dziedzinach. Ta rekomendacja jest spójna z wynikami innych badań, w tym także międzynarodowych takich jak: Badanie PISA (https://pisa.ibe.edu.pl/), Badania NASK „Nastolatki 3.0” (https://www.nask.pl/pl/raporty/raporty), Raport HSBC 2018, który wskazuje na to, że samoocena dzieci w Polsce jest jedną z najniższych na świecie czy „Dzieci się liczą 2022. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce” Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (https://fdds.pl/co-robimy/raporty-z-badan/2022/dzieci-sie-licza-2022.html).  

Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” jest odpowiedzią na te rekomendacje,  ale u jego podstaw teoretycznych i metodologicznych leżą przede wszystkim wytyczne do tworzenia programów profilaktycznych wynikające z prowadzonych dotychczas w Polsce i na świecie badań naukowych (patrz pytanie i odpowiedź: Jakie są podstawy merytoryczne pilotażowego Programu Profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”). Więcej o podstawach merytorycznych Programu – sekcja II, pyt 3., Q&A).

Więcej o metodologii badania “Młode Głowy. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” znajdą Państwo na stronie Fundacji Dbam o Mój Z@asięg, której zlecono realizację całego badania:

https://dbamomojzasieg.pl/wp-content/uploads/2023/05/METODOLOGIA-MLODE-GLOWY.pdf.

VIII. INNE

Q: 1.   Czym różni się program profilaktyczny od programu terapeutycznego?

A: Program profilaktyczny i program terapeutyczny są różne pod względem swojego celu, metodyki i zastosowania:

CEL: Program profilaktyczny ma na celu zapobieganie wystąpieniu problemów zdrowotnych, społecznych lub psychologicznych poprzez edukację, świadomość i zmianę zachowań. Program terapeutyczny skupia się na leczeniu lub zarządzaniu już istniejącymi problemami, chorobami lub zaburzeniami poprzez terapię, interwencję psychologiczną lub medyczną.

METODYKA: Program profilaktyczny często obejmuje edukację, szkolenia, kampanie społeczne, działania promocyjne i prewencyjne mające na celu zmianę zachowań i postaw. Program terapeutyczny opiera się na terapii, interwencji psychologicznej, leczeniu farmakologicznym lub innymi technikami terapeutycznymi, które mają na celu poprawę stanu zdrowia lub funkcjonowania psychospołecznego jednostki.

ZASTOSOWANIE: Programy profilaktyczne są stosowane u osób lub grup, które nie wykazują jeszcze objawów problemu lub choroby, ale są narażone na ryzyko ich wystąpienia. Programy terapeutyczne są stosowane u osób, które już wykazują objawy problemu, choroby lub zaburzenia i wymagają interwencji terapeutycznej w celu poprawy ich stanu.

Podsumowując, programy profilaktyczne koncentrują się na zapobieganiu problemom, podczas gdy programy terapeutyczne skupiają się na leczeniu istniejących problemów. Porównywanie programów profilaktycznych do oddziaływań leczniczych jak np. farmakoterapii jest nieuprawnione.

Q: 2.   Czy do szkół można wprowadzać program profilaktyczny bez jego wcześniejszego przetestowania?

A: Program wychowawczo-profilaktyczny może zostać wdrożony do szkoły z pewnymi zastrzeżeniami, które wynikają z jego zawartości oraz celu, jaki ma spełniać. Jest on oparty na wytycznych zawartych w ustawach oświatowych oraz innych aktach prawnych.

Pierwszym etapem programu profilaktycznego są właśnie działania pilotażowe. Szczegółowa ewaluacja programu przebiega w trakcie jego realizacji, nie wcześniej. 

Jest kluczowa dla oceny jego skuteczności i wykonalności, identyfikacji mocnych i słabych stron oraz zebrania opinii osób uczniowskich, nauczycieli oraz rodziców. 

Warto pamiętać, że programy profilaktyczne powinny być dostosowane do specyfiki danej szkoły i środowiska uczniów. Wprowadzenie programu wymaga współpracy z nauczycielami, rodzicami oraz innymi zainteresowanymi stronami. Dyrektor szkoły może wykorzystać program profilaktyczny jako element Programu wychowawczo-profilaktycznego lub jeśli odpowiada on wszystkim potrzebom profilaktycznym szkoły jako całościowy Program wychowawczo-profilaktyczny.

Q: 3.   Czy pilotażowy Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” i projekt MŁODE GŁOWY to to samo?

A: Nie. Program profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” jest jedynie częścią projektu edukacyjnego „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym”. Działania kierowane są do młodych, rodziców oraz nauczycieli. 

Celem naszego projektu jest rozwijanie u młodych ludzi poczucia sprawczości, wzmocnienie ich poczucia własnej wartości oraz zwiększenie umiejętności i możliwości sięgania przez nich po pomoc. Głęboko wierzymy, że cele te można osiągnąć tylko wtedy, gdy zaangażuje się w działanie zarówno młodych, jak i rodziców oraz nauczycieli. Bez współdziałania, osiągniecie zmiany, nie będzie możliwe. Zależy nam również na wspieraniu systemowych zmian, które przyczynią się do poprawy kondycji psychicznej młodych oraz usprawnienia sektora wsparcia psychicznego młodych. 

Projekt „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” opiera się na trzech kluczowych filarach: 

I ODDAJEMY MŁODYM GŁOS

Chcemy usłyszeć, poznać i zrozumieć MŁODE GŁOWY. Ten filar promuje aktywne uczestnictwo młodych ludzi i umożliwia im wyrażanie swoich myśli, uczuć i potrzeb (m.in. podczas badania zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartość i sprawczości, który stanowił pierwszy etap projektu). Zapewniając młodym ludziom przestrzeń do wyrażania się, zyskujemy jasność co do obszarów wsparcia, które należy wzmocnić. Głęboko wierzymy, że usłyszenie głosu młodych i uznanie go za istotny w dyskusji na temat ich zdrowia psychicznego, pomaga w budowaniu ich poczucia wartości, sprawczości i poczucia przynależności społecznej. 

II NORMALIZUJEMY SIĘGANIE PO POMOC

Ten filar dąży do zmniejszenia wpływu negatywnych stereotypów związanych z problemami psychicznymi i zachęca młodych ludzi, a także ich rodziców do szukania wsparcia w trudnych sytuacjach. Poprzez edukację i kampanie społeczne projekt przyczynia się do tego, że szukanie pomocy staje się akceptowaną i naturalną reakcją na kryzys psychiczny. 

III DOSTARCZAMY NARZĘDZI POTRZEBNYCH DO PRZEZWYCIĘŻANIA

KRYZYSU PSYCHICZNEGO

Ten filar koncentruje się na dostarczaniu młodym ludziom, rodzicom oraz nauczycielom praktycznych narzędzi i umiejętności potrzebnych do radzenia sobie z problemami psychicznymi. W ramach tych działań wyróżniamy:

  • Program Profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” – dedykowany wyłącznie szkołom biorącym udział w Programie;
  • Edukacyjne materiały dla rodziców, ogólnodostępne na stronie www.mlodeglowy.pl (m.in. cykl 18 filmów opracowanych we współpracy ze specjalistami Parenteen (www.parenteen.pl). Będą cyklicznie publikowane już od marca 2024 r.
  • Złoty Standard, dokument ogólnodostępny na stronie www.mlodeglowy.pl – czyli 10 przydatnych narzędzi wspierających ochronę zdrowia psychicznego w szkołach.

Q: 4.   Kto posiada prawa autorskie do programu profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”?

A: Prawa autorskie do scenariuszy programu profilaktycznego „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW” posiada Fundacja UNAWEZA. Jednak może korzystać z tych utworów wyłącznie w sposób określony w umowach z autorami (zdefiniowane pola eksploatacji). Z kolei prawa autorskie do niektórych utworów (np. grafiki, zdjęcia), zawartych w materiałach programu profilaktycznego, mogą należeć do poszczególnych autorów.

Stąd, zapisując się do programu, Szkoła przyjmuje do wiadomości, że wszystkie materiały i szkolenia objęte są prawami autorskimi i ich rozpowszechnianie, kopiowanie oraz upublicznianie bez wyraźnej zgody Fundacji UNAWEZA co do formy i sposobu wykorzystania jest niedozwolone. Dopuszczalne jest korzystanie z powierzonych materiałów wyłącznie w zgodzie z celem programu profilaktycznego, tj. poprzez realizowanie pełnego zakresu scenariuszy.

Q: 5.   Czy Tik Tok jest lub był partnerem projektu MŁODE GŁOWY?

TikTok był partnerem projektu na samym początku projektu, tylko i wyłącznie w zakresie wsparcia komunikacyjnego, z uwagi na szerokie dotarcie do grup docelowych naszego przedsięwzięcia – młodych, rodziców i nauczycieli. TikTok nigdy nie miał dostępu do jakichkolwiek indywidualnych danych zbieranych w toku prowadzonych działań.

Q: 6.   Jaka jest rola Martyny Wojciechowskiej w projekcie MŁODE GŁOWY?

A: Martyna Wojciechowska jest założycielką Fundacji UNAWEZA oraz inicjatorką projektu „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym”. Jest również mamą 16-letniej Marysi, dziennikarką oraz działaczką społeczną. Jej działania mają na celu normalizowanie mówienia o zdrowiu psychicznym otwarcie, budowanie wrażliwości społecznej, a także popularyzowanie korzystania z narzędzi pomocowych wśród młodych, rodziców i nauczycieli.

Za całą merytoryczną część projektu MŁODE GŁOWY odpowiadają eksperci z dziedziny edukacji, pedagogiki, edukacji, psychologii, interwencji kryzysowej czy higieny cyfrowej. Informacje o nich można znaleźć w sekcji „Nasi eksperci” na stronie www.mlodeglowy.pl.

Zwracamy szczególną uwagę, że projekt nie miałby szansy zaistnieć, gdyby nie tysiące wspierających osób z każdego krańca Polski. Są to przede wszystkim m.in. dyrektorzy/ki szkół, nauczyciele/ki, pedagodzy i pedagożki, którzy realizują program profilaktyczny „Godzina dla MŁODYCH GŁÓW”. Są to również rodzice, a przede wszystkim MŁODZI LUDZIE. 

Dziękujemy również uczelniom, kołom naukowym, specjalistom, ekspertom, organizacjom pozarządowym oraz mediom. Jesteśmy wdzięczni za wspólne działania i otwartą rozmowę o zdrowiu psychicznym dzieci i młodzieży. 

Głęboko wierzymy w to, że razem możemy więcej.

.

Powiązane tematy

Szukam pomocy: