NA CZYM POLEGA TERAPIA

Z tego tekstu dowiesz się:

  • czym jest terapia
  • czym zajmują się specjaliści: psycholog, psychoterapeuta i psychiatra
  • jakie są rodzaje terapii
  • jak wygląda terapia
  • jakie są mity dotyczące terapii

Czym jest terapia

Terapia, zwana również psychoterapią to proces, który polega na serii spotkań z terapeutą, których celem jest pomoc w radzeniu sobie z trudnościami oraz zmniejszenie nieprzyjemnych objawów przeżywanych na co dzień, takich jak: zdenerwowanie w sytuacjach społecznych, brak motywacji, przygnębienie, problemy ze snem i wiele innych. Terapia służy również leczeniu zaburzeń psychicznych.

Czym zajmują się: psycholog, psychoterapeuta i psychiatra

Na temat leczenia terapeutycznego powstało wiele szkodliwych mitów. Część z nich wzięła się z niewiedzy dotyczącej możliwości i zakresu działania wybranego specjalisty oraz całego procesu terapii. Żebyś mógł/-a/-o zrozumieć, kto najlepiej pomoże Ci uporać się ze swoimi problemami, dowiedz się, czym zajmują się specjaliści zajmujący się zdrowiem psychicznym.

Do psychologa (np. szkolnego) dziecko może wybrać się, gdy chce porozmawiać o problemach codziennego życia i potrzebuje doraźnego wsparcia w kryzysie. Psycholog pomoże też w wybraniu ewentualnej ścieżki dalszego leczenia i pokieruje do innych specjalistów, takich jak psychoterapeuta lub psychiatra. 

Psychoterapeuta pracuje długofalowo i w trakcie procesu może pomóc dziecku lepiej zrozumieć siebie i swoje emocje oraz wpłynąć zmianę mechanizmów negatywnie wpływających na jego życie. Do psychoterapeuty należy udać się z problemem depresji. Skierowanie na wizytę można otrzymać od lekarza pierwszego kontaktu, za zgodą opiekuna.

Psychiatra to lekarz medycyny, zajmuje się leczeniem osób, które zmagają się ze znacznym zaburzeniem funkcjonowania, przejawiają nasilone objawy choroby lub w jej wyniku stają się niebezpieczne dla siebie i otoczenia. Problemy, z jakimi należy zgłosić się po pomoc do psychiatry to np. autoagresja, silna depresja, manie, myśli i próby samobójcze czy schizofrenia. Na wizytę do psychiatry nie potrzeba skierowania, jednak wymagana jest zgoda opiekuna.

Ani psycholog, ani psychoterapeuta nie mogą przepisywać leków. Może to zrobić jedynie psychiatra.

Rodzaje terapii

W zależności od problemu, z którym mierzy się dziecko i towarzyszących mu objawów, może zostać skierowane na jedną z trzech rodzajów terapii.

Terapia indywidualna –  praca indywidualna z terapeutą. Tu dziecko/nastolatek nauczy się rozpoznawać i nazywać swoje problemy, a także błędne, utrudniające funkcjonowanie „schematy myślowe”. Nauczy się również nowych sposobów funkcjonowania i radzenia sobie z trudnymi emocjami. Przebieg terapii zależeć będzie od wybranego wspólnie z terapeutą nurtu.

Terapii grupowa – podczas tej terapii spotykają się na niej osoby w podobnym wieku, doświadczające podobnych trudności i pracują wspólnie z terapeutą. Jej celem jest m.in. poprawa stosunków z rówieśnikami, nauka zdolności komunikowania się i tworzenia relacji. 

Terapia rodzinna – biorą w niej udział członkowie rodziny. Jest formą psychoterapii, która polega na założeniu, że rodzina tworzy system, w którym każdy z członków rodziny wzajemnie na siebie oddziałuje. Zalecana jest w trudnej sytuacji rodzinnej, mogącej prowadzić do powstania i utrzymywania się objawów depresyjnych u dziecka. A także w sytuacjach konfliktowych i występujących problemach w komunikacji pomiędzy członkami rodziny.

Jak wygląda terapia

Dziecko jako osoba niepełnoletnia nie może rozpocząć terapii bez zgody rodziców/opiekunów. Opiekunowie uczestniczą w pierwszym spotkaniu i mogą być proszeni o obecność raz na jakiś czas. Jednak co do zasady, to, co powiedziane w gabinecie, pozostaje w gabinecie. Terapeuta będzie przede wszystkim lojalny w stosunku do Twojego dziecka, bo jego rolą jest uzyskanie zaufania. Jeśli liczysz na to, że terapeuta stanie się Twoim pośrednikiem i „wyciągnie” dla Ciebie z dziecka jego sekrety, to tak się nie stanie. 

Jest tylko jeden wyjątek, kiedy terapeuta świadomie włącza rodziców i jest nim zagrożenie  życia lub zdrowia Twojego dziecka.

Pierwsza wizyta nastolatka i rodziców u psychologa lub psychoterapeuty to często początek procesu leczenia, poprzedzony wątpliwościami rodziców i nastolatka oraz wiążący się z wieloma niewiadomymi dotyczącymi przyszłości. Podczas pierwszej wizyty najważniejszym zadaniem psychologa jest zebranie informacji od dziecka i jego opiekunów, a także zapoznanie się z trudnościami i występującymi problemów. Na ich podstawie specjalista będzie mógł ustalić plan pomocy/leczenia. Wizyty trwają średnio 50-60 minut i odbywają się w cyklach (zwykle cotygodniowych). Trudno jednoznacznie określić długość trwania całej terapii, zależy to od wielu czynników, m.in. stopnia występujących trudności, chęci współpracy i otwarcia dziecka, jak również środowiska, które go otacza. Czasem wystarczy kilka spotkań, a czasem trzeba przygotować się na dłuższy proces. Terapeuta po pierwszym spotkaniu ustala zasady, prawa i obowiązki obowiązujące podczas trwania terapii.

O czym należy pamiętać w procesie terapeutycznym dziecka:

Bierz pod uwagę zdanie dziecka – nastolatek powinien wyrazić chęć pracy z psychologiem, bo terapia prowadzona na siłę nie odniesie skutku. Żeby zachęcić nastolatka, konsultuj z nim wybór terapeuty. O ile to możliwe, zwróć uwagę, żeby płeć terapeuty odpowiadała płci dziecka – może to wpłynąć na swobodę w kontakcie.

Współpracuj – masz prawo pytać o rokowania, postępy, jak również wskazówki dla siebie. Bądź zaangażowany, ale nie próbuj kontrolować przebiegu terapii. Korzystaj z dostępnych form pomocy dla rodziców: grup wsparcia, warsztatów dla rodziców, terapii indywidualnej, telefonów zaufania.

Bądź szczery/-a – nie ukrywaj niewygodnych dla siebie czy dziecka faktów czy informacji. To tylko opóźni cały proces. Tylko szczera i otwarta postawa pomoże terapeucie w zrozumieniu Waszej sytuacji i znalezieniu najlepszego rozwiązania. Terapeuta jest po to żeby pomóc, a nie wydawać sądy.

Poinformuj rodzinę i bliskie środowisko – porozmawiaj o stanie dziecka z rodziną. Wytłumacz, z czym dziecko się mierzy, czego potrzebuje. Powiadom o problemach dziecka szkołę, do której uczęszcza. Dzięki temu nauczyciele i szkolni specjaliści dostosują proces edukacyjny do aktualnych potrzeb dziecka. 

Udostępnij dokumentację – Jeśli Twoje dziecko uczęszczało do innego specjalisty (psychiatry/psychologa/psychoterapeuty) i w związku z tym sporządzona została opinia/zaświadczenie lub też posiada opinię/orzeczenie z Poradni Pedagogiczno Psychologiczne,j czy korzystało z leczenia psychiatrycznego na oddziale dziennym lub stacjonarnym, jak również jeśli zostało skierowane na terapię przez szkołę lub inną instytucję i w związku z tym posiada opinię, koniecznie udostępnij ją specjaliście.

Mity dotyczące terapii:

  1. “Psycholodzy i psychoterapeuci „tylko” siedzą i słuchają” 

Terapeuta nie jest w tym procesie „biernym słuchaczem” tylko partnerem, który pomaga w całym procesie poprzez zadawanie odpowiednich pytań, nazywanie uczuć i tłumaczenie procesów oraz zachowań. Terapia to nie „rozgrywka”, tylko rozmowa, która odpowiednio prowadzona i moderowana może wpłynąć na zmianę przekonań. 

  1. “Tylko osoby chore psychicznie potrzebują psychoterapii”

Nie tylko. Psychoterapia skierowana jest w głównej mierze do osób, które potrzebują wsparcia, przechodzą przez kryzys lub mają trudności w uporaniu się z własnymi emocjami. Leczenie zdrowia psychicznego jest takim samym działaniem, jak leczenie chorych zębów u stomatologa czy trądziku u dermatologa.

  1. “Psychoterapeuta będzie mówił dziecku „jak żyć”

Jedna z ogólnie uznanych zasad w psychoterapii mówi o tym, że psychoterapeuci powinni powstrzymywać się od dawania rad. Nie dlatego, że w samych radach jest coś złego, tylko dlatego, że terapeuta nigdy nie będzie miał pełnego obrazu sytuacji Twojego dziecka i w związku z tym jego rady mogłyby być szkodliwe.

  1. “Psychoterapia to powód do wstydu”

Psychoterapia to nie powód do wstydu, to forma dbania o swoje zdrowie oraz szansa na prowadzenie bardziej satysfakcjonującego życia. W gruncie rzeczy decyzja o podjęciu leczenia rzeczy wymaga dużej siły i odwagi.

JAK I GDZIE SZUKAĆ POMOCY? 

Masz problem i nie wiesz, gdzie się zwrócić? Tu znajdziesz wszystkie ważne numery pomocowe.

Szukasz eksperta, psychologa, psychiatry? Tu znajdziesz listę miejsc, gdzie otrzymasz bezpłatną pomoc.

Podejrzewasz, że ktoś ma problemy ze zdrowiem psychicznym? Tu znajdziesz 6 prostych kroków, które pokazują, jak zareagować.