Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży
Z tego tekstu dowiesz się:
Depresja to jedno z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych. Charakteryzuje się uporczywym, powracającym, długotrwałym smutkiem i/lub niemożnością odczuwania przyjemności.
Według statystyk między 10% a 25% kobiet i 5% a 12% mężczyzn w którymś momencie życia może zachorować na depresję. Około 15% przypadków depresji kończy się śmiercią samobójczą. Dziś wiemy już, że na depresję chorują nawet 6-letnie dzieci. Do osiągnięcia pełnoletności 20% młodych ludzi będzie miało za sobą przynajmniej jeden epizod tej choroby. (Więcej danych znajdziesz w raporcie z badań zdrowia psychicznego młodych osób w Polsce, do pobrania TUTAJ)
Depresja to nie tylko „choroba głowy” – dotyka całego obszaru funkcjonowania organizmu. Powodować ją mogą zarówno czynniki psychologiczne (np. przewlekły stres, trudności życiowe, niska samoocena, brak poczucia bezpieczeństwa, słabe umiejętności społeczne), jak i biologiczne (np. zaburzenia hormonalne, uwarunkowania genetyczne), czy społeczne (np. trudna sytuacja rodzinna, zła sytuacja materialna, alkohol, przemoc). Istotną rolę w rozwoju depresji przypisuje się też wydarzeniom życiowym o charakterze utraty.
Depresja u nastolatków jest o tyle trudna do zdiagnozowania, że często mylona jest z buntem nastoletnim lub skutkami wahania hormonów. Nie zawsze tak jest, więc warto być czujnym, a niepokojące zachowania skonsultować ze specjalistą (psychologiem lub psychiatrą). Młodzież szczególnie podatna jest na zachowania autodestrukcyjne jak samookaleczenia czy myśli samobójcze. Bywa to dla nich często jedyny znany i dostępny sposób regulowania emocji. Depresję charakteryzuje obniżenie funkcjonowania w czterech głównych obszarach życiowych:
Myśli w depresji przychodzą automatycznie i nie wyrażają obiektywnej prawdy. Są jednak tak uporczywe, że wywołują przykre emocje i sprawiają, że osoba doświadczająca depresji zaczyna w nie wierzyć. Depresyjne myśli mogą brzmieć tak:
Depresji mogą towarzyszyć myśli rezygnacyjne oraz zachowania samobójcze i to one są największym zagrożeniem towarzyszącym tej chorobie. Scenariusz rozwoju depresji u Twojego dziecka może wyglądać następująco: choroba wywołuje w dziecku przekonanie, że jego życie nie ma żadnej wartości, że tylko denerwuje rodziców i nauczycieli, że w szkole i w domu jest źle i nigdy nie będzie lepiej. Z powodu „złego” zachowania, złych ocen nawarstwiają się trudności, zarówno w domu jak i w szkole. W związku z przygnębieniem, wybuchami złości, niechęcią do spędzania wspólnie czasu zaczynają się też komplikacje w relacjach z przyjaciółmi i znajomymi. Pojawia się dojmujące poczucie winy oraz trudne do udźwignięcia poczucie wstydu.
Po pewnym czasie młody człowiek czuje się na tyle przytłoczony swoimi problemami, że jako jedyne rozwiązanie jawi mu się tylko odebranie sobie życia. Myśli, że gdy umrze, wszystkie jego problemy przestaną istnieć razem z nim.
Kiedy na depresję choruje dziecko lub nastolatek rodzice/opiekunowie reagują w różny sposób. Niektórzy podchodzą do diagnozy emocjonalnie – popadają w rozpacz, zdenerwowanie, usilnie szukają sposobów pomocy. Inni bagatelizują zaburzenia psychiczne i nie chcą przyjąć do wiadomości, że mogą dotyczyć ich dziecka. Jak podejść do sprawy mądrze?
Dobrze jest podejść do tematu depresji z pokorą i dojrzałością. Depresja jest zaburzeniem wieloczynnikowym, ale nie zawsze da się wskazać konkretne powody. W przypadku depresji dziecka warto zwrócić uwagę na cały system rodzinny. Choroba jednego z jej członków wpływa na wszystkich. Depresja zmienia codzienne życie, ponieważ nakłada na osobę chorą różne ograniczenia. Zwłaszcza na początku funkcjonowanie rodziny może być podporządkowane objawom choroby. Należy zaakceptować także to, że dziecko z depresją może nie być w stanie włączać się w codzienne funkcjonowanie rodziny. Nawet wówczas jednak rodzina nie powinna rezygnować z ważnych dla niej rytuałów, takich jak wspólne posiłki, wyjścia na spacer czy imprezy rodzinne.
„Zrób coś ze sobą!” ,„Idź, pobiegaj”, „Odrób lekcje”, „Zajmij się czymś produktywnym” to zdania, których młodzi ludzie nie powinni słyszeć od swoich opiekunów kiedy mierzą się z kryzysem psychicznym.
Jeśli w trudnościach, które przeżywają młodzi ludzie, tkwi coś więcej niż lenistwo czy chęć przeciwstawienia się rodzicowi/opiekunowi, takie zwroty mogą pogłębiać oddalenie i brak zaufania. Co źle wpływa na osobę w depresji?
Kiedy tylko poczujesz, że „coś jest nie tak” lub widzisz zmianę w funkcjonowaniu swojego dziecka, zwróć się po pomoc specjalisty. Nie należy bagatelizować objawów, gdyż z czasem mogą one się nasilać. Depresja nieleczona może być chorobą śmiertelną, dlatego nigdy nie należy bagatelizować pomocy i wsparcia.
Tak, jak osoba chora na zapalenie płuc nie może sama przestać kasłać, tak osoba chorująca na depresję nie może po prostu “wziąć się w garść”. Potrzebuje porady specjalisty.
Tekst powstał we współpracy z Fundacją Zobacz JESTEM
Masz problem i nie wiesz, gdzie się zwrócić? Tu znajdziesz wszystkie ważne numery pomocowe.
Szukasz eksperta, psychologa, psychiatry? Tu znajdziesz listę miejsc, gdzie otrzymasz bezpłatną pomoc.
Podejrzewasz, że ktoś ma problemy ze zdrowiem psychicznym? Tu znajdziesz 6 prostych kroków, które pokazują, jak zareagować.
Niniejsza strona używa plików cookies w celu optymalizacji korzystania ze strony internetowej, w celach statystycznych oraz popularyzacji strony za pomocą serwisów społecznościowych. Warunki przechowywania plików cookies możesz określić w przeglądarce internetowej.
