Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży
Z tego tekstu dowiesz się:
Zachowania samobójcze obejmują swoim zakresem cały wachlarz zjawisk: od myśli i planów samobójczych, po próbę lub samobójstwo dokonane.
Badania pokazują, że około 80% osób, zanim podejmie próbę odebrania sobie życia, w mniej lub bardziej bezpośredni sposób informuje o tym swoje otoczenie. Bądźmy uważni na takie sygnały i nie bagatelizujmy ich. Nawet jeśli postrzegamy je wyłącznie jako chęć zwrócenia na siebie uwagi, są one bardzo ważnym sygnałem, że dziecku, czy nastolatkowi brakuje czegoś niezwykle ważnego.
Większość ludzi w ciągu swojego życia doświadcza sporadycznie przelotnych myśli tzw. “rezygnacyjnych” (“mam dość”) i nie ma w tym nic niepokojącego.
Zaalarmować powinny nas zgłaszane przez dzieci i nastolatki intensywne, częste, uporczywe myśli rezygnacyjne. Mogą być one sygnałem depresji lub innych zaburzeń psychicznych, a z czasem, przekształcić się w myśli samobójcze.
Osoba, która mierzy się z myślami rezygnacyjnymi czuje się niepotrzebna i nieważna. Odczuwa ból emocjonalny, przerażenie, poczucie beznadziei, a często też winy. Nagromadzenie negatywnych i trudnych emocji często prowadzi do stanu, w którym człowiek nie widzi przed sobą żadnych perspektyw i możliwości ratunku.
Myśli samobójcze mogą pojawić się na każdym etapie życia i dotyczą każdej grupy wiekowej. Dla wielu dzieci (i nie tylko) są wyrazem chęci ucieczki od nawarstwiających się problemów, często są też wołaniem o pomoc. Czynnikiem mogącym wywoływać takie myśli jest poczucie izolacji i problemy z odnalezieniem się w grupie będące następstwem braku akceptacji środowiska lub traumatycznych przeżyć.
Często myśli samobójcze są objawem towarzyszącym depresji (na ten temat przeczytasz więcej TUTAJ). Warto być uważnym na emocje dziecka i być wyczulonym na objawy zwiastujące początek depresji.
Ważne, żeby pamiętać, że nie każda osoba dokonująca samookaleczeń jest w zagrożeniu samobójczym. Część dzieci i nastolatków korzysta z autoagresji jako sposobu na regulację emocji. Badania pokazują jednak, że wśród dzieci podejmujących próbę samobójczą dużą część stanowią osoby z historią samookaleczania. Różnicę tę jest w stanie zdiagnozować wyłącznie specjalista.
Więcej na temat samookaleczeń i autoagresji przeczytasz TUTAJ.
Nadużywanie środków psychoaktywnych samo w sobie nie prowadzi do samobójstwa. Jednak osoby, które mają myśli samobójcze pod wpływem tych środków, mogą podejmować impulsywne, nieprzemyślane decyzje i w tym kontekście przyjmowanie takich substancji zwiększa zagrożenie.
Nagła nieuzasadniona poprawa nastroju zwykle przynosi rodzicom (opiekunom) ulgę, jednak może być bardzo źle zrozumianym sygnałem. W istocie może to oznaczać, że dziecko podjęło już decyzję o swojej śmierci, a nagłe poczucie spokoju wynika ze znalezienia rozwiązania. Warto być czujnym na takie nagłe zmiany.
Wielu nauczycieli martwi się o zdrowie lub nawet życie uczniów, z którymi się spotyka. Niekiedy odruchowo można bagatelizować swój niepokój, myśląc, że tylko „coś się nam wydaje”, że „może nic złego się nie dzieje”, że „nikt inny przecież nic nie zauważył”.
Złotą zasadą pomocy emocjonalnej jest zwrócenie uwagi na ucznia, wobec którego odczuwamy niepokój, i otwarte zakomunikowanie mu o tym.
Młoda osoba łatwiej poradzi sobie ze swoim problemem, jeśli wie, że została dostrzeżona i nie jest już sama ze swoimi trudnościami.
W sytuacji zagrożenia samobójstwem zawsze konieczna jest pilna ocena psychiatryczna. Ocena ryzyka samobójczego w sytuacji nasilonych myśli i tendencji samobójczych jest zadaniem lekarza psychiatry. Dlatego powinno się jak najszybciej poinformować o swoich obawach rodziców ucznia oraz szkolnego psychologa.
W tym punkcie warto przypomnieć, czym zajmują się poszczególni specjaliści. Psycholog – udziela wsparcia krótkoterminowego, poradnictwa. Psychoterapeuta prowadzi psychoterapię, polegającą na zmianie negatywnych przekonań i zwiększenia aktywności. Natomiast psychiatra stawia diagnozę i jako jedyny może przepisać leki antydepresyjne. Są one bezpieczne, nie uzależniają. W przypadku nagłego kryzysu, np. myśli lub próby samobójczej, pomaga Ośrodek Interwencji Kryzysowej. Listę takich ośrodków znajdziesz TUTAJ.
W kontakcie z uczniem, który ma myśli samobójcze:
Tekst powstał we współpracy z Fundacją Zobacz JESTEM
Dodatkowe materiały pomocowe:
Tu pobierzesz gotowy scenariusz lekcji o kryzysie emocjonalnym dla dzieci w wieku 12-18 lat
Tu znajdziesz poradnik „Jak pomóc osobie w kryzysie samobójczym w 10 krokach”
Tu pobierzesz ulotkę pomocową dla osób w kryzysie samobójczym, po próbie samobójczej, lub w kryzysie po stracie kogoś na skutek śmierci samobójczej.
Masz problem i nie wiesz, gdzie się zwrócić? Tu znajdziesz wszystkie ważne numery pomocowe.
Szukasz eksperta, psychologa, psychiatry? Tu znajdziesz listę miejsc znajdziesz listę miejsc, gdzie otrzymasz bezpłatną pomoc.
Podejrzewasz, że ktoś ma problemy ze zdrowiem psychicznym? Tu znajdziesz 6 prostych kroków, które pokazują, jak zareagować.
Niniejsza strona używa plików cookies w celu optymalizacji korzystania ze strony internetowej, w celach statystycznych oraz popularyzacji strony za pomocą serwisów społecznościowych. Warunki przechowywania plików cookies możesz określić w przeglądarce internetowej.
