Czym jest terapia

Terapia, zwana również psychoterapią, to proces, który polega na serii spotkań z terapeutą. Ich celem jest pomoc w radzeniu sobie z trudnościami oraz zmniejszenie nieprzyjemnych objawów przeżywanych na co dzień, takich jak: zdenerwowanie w sytuacjach społecznych, brak motywacji, przygnębienie, problemy ze snem i wiele innych. Terapia służy również leczeniu zaburzeń psychicznych.

Czym zajmują się: psycholog, psychoterapeuta i psychiatra

Na temat leczenia terapeutycznego powstało wiele szkodliwych mitów. Część z nich wzięła się z niewiedzy dotyczącej możliwości i zakresu działania wybranego specjalisty oraz całego procesu terapii. Żebyś mógł/-a/-o zrozumieć, kto najlepiej pomoże Ci uporać się ze swoimi problemami, dowiedz się, czym zajmują się specjaliści zajmujący się zdrowiem psychicznym.

Do psychologa (np. szkolnego) warto wybrać się, gdy chcesz porozmawiać o problemach codziennego życia, potrzebujesz doraźnego wsparcia w kryzysie. Psycholog pomoże też w wybraniu ewentualnej ścieżki dalszego leczenia i pokieruje do innych specjalistów, takich jak psychoterapeuta lub psychiatra. 

Psychoterapeuta pracuje długofalowo i w trakcie procesu może pomóc Ci lepiej zrozumieć siebie i swoje emocje oraz wpłynąć zmianę mechanizmów negatywnie wpływających na Twoje życie. Do psychoterapeuty warto udać się z problemem depresji. Skierowanie na wizytę można otrzymać od lekarza pierwszego kontaktu, za zgodą opiekuna.

Psychiatra to lekarz medycyny. Zajmuje się leczeniem osób, które zmagają się ze znacznym zaburzeniem funkcjonowania, przejawiają nasilone objawy choroby lub w jej wyniku stają się niebezpieczne dla siebie i otoczenia. Problemy, z jakimi należy zgłosić się po pomoc do psychiatry to np. autoagresja, silna depresja, manie, myśli i próby samobójcze czy schizofrenia. Na wizytę do psychiatry nie potrzeba skierowania, jednak wymagana jest zgoda opiekuna.

Ani psycholog, ani psychoterapeuta nie mogą przepisywać leków. Może to zrobić jedynie psychiatra.

Rodzaje terapii

W zależności od problemu, z którym się mierzysz i towarzyszących mu objawów, możesz zostać skierowany na jedną z trzech rodzajów terapii.

Terapia indywidualna –  w jej ramach pracujesz indywidualnie, bezpośrednio ze swoim terapeutą. Nauczysz się na niej rozpoznawać i nazywać swoje problemy, a także błędne, utrudniające funkcjonowanie „schematy myślowe”. Nauczysz się też nowych sposobów funkcjonowania i radzenia sobie z trudnymi emocjami. Przebieg terapii zależeć będzie od wybranego wspólnie z terapeutą nurtu.

Terapia grupowa – spotykają się na niej osoby w podobnym wieku, doświadczające podobnych trudności i pracują wspólnie z terapeutą. Jej celem jest m.in. poprawa stosunków z rówieśnikami, nauka zdolności komunikowania się i tworzenia relacji. 

Terapia rodzinna – biorą w niej udział wybrani członkowie rodziny. Zalecana jest w trudnej sytuacji rodzinnej, mogącej prowadzić do powstania i utrzymywania się objawów depresyjnych u dziecka. 

Jak wygląda terapia

Jeśli jesteś niepełnoletni, nie możesz rozpocząć terapii bez zgody rodziców. Opiekunowie uczestniczą w pierwszym spotkaniu i mogą być proszeni o obecność na sesji terapeutycznej raz na jakiś czas. Jednak co do zasady to, co powiedziane w gabinecie, pozostaje w gabinecie. Terapeuta będzie lojalny w stosunku do Ciebie i nie zdradzi opiekunom Twoich sekretów. 

Jest tylko jeden wyjątek, kiedy terapeuta świadomie włącza rodziców do terapii – jest nim zagrożenie Twojego życia lub zdrowia.

Podczas pierwszej wizyty najważniejszym zadaniem psychologa jest zebranie informacji od Ciebie i Twoich opiekunów, a także zapoznanie się z trudnościami i występującymi problemami. Na ich podstawie specjalista będzie mógł ustalić plan pomocy/leczenia. Wizyty trwają średnio 50-60 minut i odbywają się w cyklach (zwykle cotygodniowych). Trudno jednoznacznie określić długość trwania całej terapii, zależy to od wielu czynników, m.in. stopnia występujących trudności, Twojej chęci współpracy i otwarcia, jak również środowiska, które Cię otacza. Czasem wystarczy kilka spotkań, a czasem trzeba przygotować się na dłuższy proces. Terapeuta po pierwszym spotkaniu ustali z zasady, prawa i obowiązki obowiązujące Was podczas terapii i zawiąże z Tobą tym samym umowę.

Mity dotyczące terapii

  1. “Psycholodzy i psychoterapeuci „tylko” siedzą i słuchają” 

W terapii nie chodzi o to, żeby się „wygadać”, tylko żeby siebie zrozumieć. Terapeuta jest w tym przypadku osobą, która pomaga w całym procesie, poprzez zadawanie odpowiednich pytań, nazywanie uczuć i tłumaczenie procesów oraz zachowań. Terapia to nie „rozgrywka”, tylko rozmowa, która odpowiednio prowadzona i moderowana może wpłynąć na zmianę Twoich przekonań. Terapeuta nie jest w tym procesie „biernym słuchaczem” tylko partnerem. 

  1. “Tylko osoby chore psychicznie potrzebują psychoterapii”

Nie tylko. Psychoterapia skierowana jest w głównej mierze do osób, które potrzebują wsparcia, przechodzą przez kryzys lub mają trudności w uporaniu się z własnymi emocjami. Leczenie zdrowia psychicznego jest takim samym działaniem, jak leczenie chorych zębów u stomatologa czy trądziku u dermatologa.

  1. “Psychoterapeuta będzie mówił mi „jak żyć”

Jedna z ogólnie uznanych zasad w psychoterapii mówi o tym, że psychoterapeuci powinni powstrzymywać się od dawania rad. Nie dlatego, że w samych radach jest coś złego, tylko dlatego, że terapeuta nigdy nie będzie miał pełnego obrazu Twojej sytuacji. To Ty sam najlepiej znasz samego siebie, a jeśli czujesz się w związku z tym niepewnie, terapeuta pomoże Ci do tej wiedzy dotrzeć, poznać siebie i poważnie potraktować swoje uczucia i intuicję. 

  1. “Psycholog mnie oceni”

Gabinet terapeutyczny to bezpieczne miejsce, w którym możesz podzielić się swoimi lękami, obawami, dręczącymi myślami, a terapeuta to osoba, której możesz zaufać i która z założenia będzie po Twojej stronie. Psycholodzy potrafią skutecznie zostawić swoje osądy i skupić się na tym, czego aktualnie potrzebujesz.

  1. “Psychoterapia to powód do wstydu”

Psychoterapia to nie powód do wstydu, a forma dbania o swoje zdrowie, oraz szansa na prowadzenie bardziej satysfakcjonującego życia. W gruncie rzeczy decyzja o podjęciu leczenia rzeczy wymaga dużej siły i odwagi!

JAK I GDZIE SZUKAĆ POMOCY? 

Masz problem i nie wiesz, gdzie się zwrócić? Tu znajdziesz wszystkie ważne numery pomocowe.

Szukasz eksperta, psychologa, psychiatry? Tu znajdziesz listę miejsc, gdzie otrzymasz bezpłatną pomoc.

Podejrzewasz, że ktoś ma problemy ze zdrowiem psychicznym? Tu znajdziesz 6 prostych kroków, które pokazują, jak zareagować.